Κάτω Ασίτες Γοργολαϊνης Ηρακλείου Κρήτης

Το χωριό Κάτω Ασίτες Ηρακλείου Κρήτης ανήκει στην επαρχία Μαλεβιζίου του νομού Ηρακλείου της Κρήτης. Βρίσκεται νότια της πόλης του Ηρακλείου και σε απόσταση είκοσι δύο χιλιομέτρων από αυτήν. Για να φτάσει κανείς εκεί από το Ηράκλειο (από τη "χώρα", όπως το έλεγαν οι παλαιότεροι), ακολουθεί μια διαδρομή μέσα από τους αμπελώνες και ελαιώνες του Μαλεβιζίου και συναντά κατά σειρά τα χωριά Βούτες, Πετροκέφαλο, Άγιο Μύρωνα και
Πυργού. Ο δρόμος συνεχίζεται νότια προς τα χωριά Άνω Ασίτες, Πρινιά και Αγία Βαρβάρα, όπου ενώνεται με την κεντρική οδική αρτηρία που οδηγεί στην Μεσαρά. Εκτός από τα χωριά που αναφέρθηκαν, κοντινά προς τις Κάτω Ασίτες χωριά είναι ο Κρουσώνας, ο Σάρχος, τα Σταυράκια και το Πενταμόδι. Υπάρχει πολύ συχνή συγκοινωνία με το Ηράκλειο με υπεραστικά λεωφορεία, τα οποία έχουν αφετηρία τη Χανιώπορτα, έξω από τα ενετικά τείχη της πόλεως.
img_4885_inter_kato_asitesΟι Κάτω Ασίτες (κάτοικοι 1350 περίπου) είναι κτισμένες στους πρόποδες του όρους "Κουδούνι" και σε ένα υψόμετρο 450 μ. περίπου. Το Κουδούνι, που αποτελεί τμήμα του ορεινού συγκροτήματος του Ψηλορείτη, έχει υψόμετρο 1860 μ. και είναι ένας μεγάλος ορεινός όγκος βραχώδης, γυμνός στο μεγαλύτερο μέρος του, με μικρές δασώδεις εκτάσεις από πρίνους κυρίως και ασφεντάμους, χρησιμοποιείται δε ως βοσκότοπος. Στις ψηλότερες δύσβατες πλαγιές του βοσκούν αίγες ενώ πιο χαμηλά πρόβατα. Το χωριό, στο μεγαλύτερο μέρος του, είναι χτισμένο στη δυτική πλευρά μιας μικρής κοιλάδας (σήμερα βέβαια επεκτείνεται δυναμικά προς όλα τα σημεία του ορίζοντα) με προσανατολισμό προς την ανατολή έτσι, ώστε, μόλις ανατέλλει ο ήλιος, να το φωτίζει και να το ζεσταίνει. Προς δυσμάς υψώνεται το Κουδούνι ενώ προς βόρεια και ανατολικά εκτείνονται οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις του χωριού, όπου καλλιεργείται το αμπέλι σε πολλές ποικιλίες και η ελιά. Έτσι τα περισσότερα γεωργικά προϊόντα του χωριού είναι η σταφίδα, τα σταφύλια, το κρασί και το λάδι, όλα υψηλής ποιότητας. Σε μικρότερες ποσότητες και μόνο για την οικογενειακή κατανάλωση παράγονται διάφορα φρούτα (αχλάδια, πορτοκάλια, μανταρίνια, κεράσια), ξηροί καρποί (αμύγδαλα και καρύδια), δημητριακά και λαχανικά. Σημαντική θέση κατέχει η κτηνοτροφία, αφού το χωριό λόγω της θέσης του, διαθέτει πολλά βοσκοτόπια.
Για τις ανάγκες των ελαιοπαραγωγών του χωριού λειτουργούν δύο ελαιοτριβεία: ένα συνεταιριστικό και ένα ιδιωτικό. Το συνεταιριστικό ελαιοτριβείο ιδρύθηκε από κοινού με τις Άνω Ασίτες και λειτούργησε για πρώτη φορά το 1951. Σήμερα το ελαιοτριβείο λειτουργεί σε κτήριο που κτίστηκε την δεκαετία του 50. Λειτουργούν ακόμη 6θέσιο Δημοτικό Σχολείο, Νηπιαγωγείο και Παιδικός Σταθμός. Λειτουργεί επίσης ιατρείο για τις άμεσες ανάγκες των κατοίκων και Κ.Α.Π.Η. για τις ανάγκες των ηλικιωμένων. Τέλος, στις Ασίτες υπάρχει ποδοσφαιρική ομάδα που φέρει το όνομα του χωριού και η οποία αγωνίζεται στο ερασιτεχνικό πρωτάθλημα του Ν. Ηρακλείου.
Το χωριό διατηρεί σε αρκετά μεγάλο βαθμό το χρώμα του (παρά τις αλλοιώσεις που έχει υποστεί λόγω των σύγχρονων αναγκών και της επιδίωξης της ευκολίας):παραδοσιακά σπίτια, στενά σοκάκια, όμορφες αυλές. Αξιόλογοι είναι και κάποιοι παλαιοί ιστορικοί ναοί καθώς και η πολύ γνωστή Μονή του Αγίου Γεωργίου Γοργολαΐνι. Οι Κάτω Ασίτες έχουν επίσης πολλές ομορφιές και φιλόξενους κατοίκους, οι οποίοι σε πολύ μεγάλο βαθμό  μένουν πιστοί στα πατροπαράδοτα έθιμα. Για όλους τους παραπάνω λόγους αξίζει να επισκεφθεί κανείς αυτό το χωριό όλες τις εποχές του χρόνου και ειδικά τον χειμώνα, όταν είναι χιονισμένο.

Photo Gallery  Κάτω Ασίτες Γοργολαϊνης Ηρακλείου Κρήτης


Από το "Μνήμης Ανάπλους"
του Γιάννη Γ. Τσερεβελάκη
Έκδοση του Πολιτιστικού Συλλόγου Κάτω Ασιτών
2005

Προβολή Πόλεις και χωριά της Ελλάδος - Cities& villages of Greece σε χάρτη μεγαλύτερου μεγέθους