Το σπήλαιο Σφεντόνη - Ζωνιανά Κρήτης

Το σπήλαιο Σφεντόνη - Ζωνιανά Κρήτης

"Του Σφεντόνη η Τρύπα", η λαϊκή ονομασία του σπηλαίου Ζωνιανών
Όποιος της φύσης τσ' ομορφιές θέλει να καμαρώνει
στα Ζωνιανά να 'ρθεί να δει την τρύπα του Σφεντόνη.

Πριν πολλά χρόνια, όταν ήμασταν μικρά παιδιά, μπαίναμε ξανά και ξανά στου Σφεντόνη την Τρύπα. Μέσα στο αμυδρό φως των κεριών,
λιγότερο με τα μάτια και περισσότερο με την φαντασία, Βλέπαμε μορφές παράξενες, απόκοσμες. Καθώς γυάλιζαν οι κρύσταλλοι του σταλαγμιτικού υλικού λέγαμε ότι ήταν χρυσάφι. Αισθανόμασταν μικροσκοπικοί μπρος στις κολόνες που έφταναν μέχρι την οροφή. Στο πέρασμα του χρόνου, το σπήλαιο έγινε γνωστό και η πρόσβαση των ανθρώπων σ' αυτό πιο εύκολη. Η διευθέτηση του σπηλαίου έμπαινε σαν επιτακτική ανάγκη για την προστασία του καθώς άθελα n ηθελημένα πολλοί επισκέπτες προκαλούσαν ζημιές στον σταλαγμιτικό διάκοσμο. Σήμερα, μετά από προσπάθειες δεκαετιών, το σπήλαιο διευθετήθηκε και έχει γίνει ελεγχόμενα επισκέψιμο. Γνωρίζουμε ότι τα προβλήματα δεν σταματούν σ' αυτό το σημείο. Θεωρώντας ότι το σπήλαιο μπορεί και πρέπει να διαδραματίσει ένα σημαντικό αναπτυξιακό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, αναζητήσαμε τρόπους να τεκμηριωθεί, να αναδειχτεί και να μεθοδευτεί αυτή η αναγκαιότητα.

Το σπήλαιο Σφεντόνη θεωρείται ένα από τα πέντε καλύτερα της Ελλάδας και το πρώτο στην Κρήτη.
Καταλαμβάνει έκταση 3000 τ.μ. κι είναι από τα εντυπωσιακότερα στην Ελλάδα. Στα 270 μέτρα της διαδρομής του, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να θαυμάσει πως η φύση με πολύ υπομονή αυτοσχεδιάζει και δημιουργεί με σταγόνες νερού κι άλατα, ένα αισθητικό υπερθέαμα.
Ογκώδεις κολώνες δημιουργούν δαιδαλώδη διαμερίσματα μέσα στο σπήλαιο. Αναρίθμητοι σταλακτίτες και σταλαγμίτες, ποικιλόμορφοι και πολύχρωμοι, διακοσμούν τις αίθουσες του σπηλαίου. Σε πολλά σημεία υπάρχουν λιθωματικές λεκάνες νερού και "μαργαριτάρια σπηλαίων". Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι η λάμψη από μικροσκοπικούς κρύσταλους ανθρακικού ασβεστίου.

"Του Σφεντόνη η Τρύπα", η λαϊκή ονομασία του σπηλαίου Ζωνιανών

Το σπήλαιο χρησιμοποιήθηκε από παλιά σαν κρησφύγετο. Εδώ είχε βρεί καταφύγιο ένας αντάρτης (χαϊνης) από τα Σφακιά, ο Σφεντόνης. Μια μέρα που καθόταν στην είσοδο κι έψηνε κρέας, τον είδε ένας νεαρός που πλησίασε και του ζήτησε λίγο.
Ο Σφεντόνης από θυμό ή από φόβο μην τον προδώσει, τον κλώτσησε τόσο δυνατά με την μπότα του (στιβάνι) που τον σκότωσε.

Οι θρύλοι γύρω από το σπήλαιο Ζωνιανών

Στο σκοτεινό σπήλαιο κρυβόταν μια όμορφη νεράιδα, που έβγαινε συγκεκριμένη ώρα κάθε μέρα για να πάει στη γειτονική πηγή και να πιεί νερό. Ενας βοσκός την είχε δει πολλές φορές, αλλά μόλις προσπαθούσε να την πλησιάσει αυτή έτρεχε και κρυβόταν μέσα στο σπήλαιο.
Ο πόθος κι η περιέργεια τον έκαναν να την παραμονέψει. Μόλις φάνηκε η νεράιδα ο βοσκός την χτυπά με μια πέτρα που πετά με την πάνιν σφεντόνα του. Η νεράιδα τραυματισμένη κατορθώνει να τρέξε και να κρυφτεί μέσα στο σπήλαιο, αφήνοντας στην είσοδο του το ματωμένο της μαντήλι.
Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, ο βοσκός πλησίασε την πληγωμένη νεράιδα και γοητευμένος από την ομορφιά της έσκυψε να τη φιλήσει. Η νεράιδα τον απώθησε και του υποσχέθηκε πως αν δεν την πειράξει θα τούδινε ένα καλάμι με μετάξι που θα το έγνεθε όλη η οικογένεια του χωρίς να τελειώνει ποτέ. Ο βοσκός όμως δεν άντεξε και τελικά την φίλησε παρά τις αντιρρήσεις της. Κλαίγοντας η νεράιδα τον καταράστηκε να τρέμουν τα χέρια του ίδιου και όλης της οικογένειας του.

Ο σκελετός του μικρού παιδιού

σκελετός μιικρού παιδιού που βρέθηκε στο σπήλαιο στα ΖωνιανάΕνα τραγικό συμβάν εξελίχτηκε στο σπήλαιο, άγνωστο πότε. Πριν μερικές δεκαετίες βρέθηκε έξω από τον τελευταίο θάλαμο ο σκελετός ενός μικρού παιδιού. Ο σκελετός ήταν καλυμμένος από ασβεστολιθικό υλικό, άρα είχε παραμείνει αιώνες ολόκληρους μέσα στο σπήλαιο.

Δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με τον θάνατο του παιδιού αυτού. Ισως μπήκε στο σπήλαιο αλλά δεν κατάφερε να ξαναβγεί, παγιδευμένο στις λαβυρινθώδεις διακλαδώσεις του σπηλαίου.

Θα μπορούσε βέβαια να είναι κι ο σκελετός του έφηβου που σκότωσε ο Σφεντόνης...

ΣΗΜΕΙΩΣΗ . Το άρθρο στηρίχτηκε στο βιβλίο "Του Σφεντόνη η Τρύπα" που έγραψε ο Καλούστ Παραγκαμιάν κι εκδόθηκε από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ζωνιανών. Το θαυμάσιο αυτό βιβλίο μπορείτε να αγοράσετε από το Περίπτερο Υποδοχής στα Ζωνιανά. Οι φωτογραφίες είναι του Καλούστ Παραγκαμιάν επίσης, εκτός από όσες είναι Copyright του .

Ώρες λειτουργίας:

Επειδή η περιγραφή του σταλαγμιτικού και σταλακτιτικού διακόσμου δεν μπορεί να απεικονιστεί μέσα από αυτή την ιστοσελίδα ανάγλυφα, σας προσκαλούμε να το επισκεφτείτε για να δείτε από κοντά αυτό το θαύμα της φύσης.  

ΘΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Από 10 Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου ανοικτά καθημερινά από 10:00 έως 17:00

ΧΕΙΜΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ: Από 1 Νοεμβρίου έως και 9 Απριλίου ανοιχτά μόνο Σάββατο και Κυριακή από 10:30 ως 14:30

Υποσημείωση: Τα οργανωμένα γκρουπ και τα σχολεία μπορούν να επισκεφθούν το σπήλαιο σε ώρες που αυτό είναι κλειστό και ειδικά τους χειμερινούς μήνες κατόπιν συνεννοήσεως στα τηλέφωνα επικοινωνίας που θα δείτε παρακάτω. Επίσης για καλύτερη εξυπηρέτηση, είναι χρήσιμο τα οργανωμένα γκρουπ και τα σχολεία να επικοινωνούν με το Σπήλαιο τουλάχιστον μερικές μέρες πριν και να ενημερώνουν για την ημέρα και την ώρα που θα γίνει η επίσκεψη έτσι ώστε να μην συμπέσουν με άλλες εκδρομές.

Τηλέφωνα επικοινωνίας:

28340 61734, 28340 61869

και 28340 61209 (Κοινότητα Ζωνιανών)